UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası Tarihi: 1

14. UEFA Avrupa Şampiyonasının başlamasına tam bir hafta kala kupanın tarihçesini kısaca sizlerle paylaşmak istedim.

Avrupa ülkeleri arasında bir futbol turnuvası düzenlenmesi fikri, aynı Dünya Kupası fikrinde olduğu gibi bir Fransıza ait. Fransız Futbol Federasyonu üyesi Henri Delaunay, 1927 yılında bu fikri ilk kez ortaya atan kişiydi ancak kupanın yapılışını göremeyen Delaunay'ın ölümünden 5 yıl sonra 1960 yılında ilk kupa Fransa'da yapılacaktı.

Fransa 1960 - Şampiyon: SSCB

İlk Avrupa Uluslar Kupası 4 takım üzerinden yapıldı. Evet, elemelere daha çok katılan olmuştu ama turnuva organizasyonu finallere kalan 4 takım üzerinden gerçekleşti. Yarı final maçlarında Yugoslavya, ev sahibi Fransa'yı 5-4 yenerken, SSCB'de güçlü Çekoslovakya'yı 3-0 gibi net bir skorla yenmiş ve finale çıkmıştı. SSCB ve Yugoslavya arasında Parc des Princes'da oynanan final maçının normal süresi karşılıklı gollerle 1-1 tamamlanacak ve uzatmaların 23. dakikasında Ponedelnik'in golüyle Sovyetler Birliği, ilk Avrupa Şampiyonu ünvanını kazanacaktı. Kupanın en başarılı oyuncusu ise hala dünyanın en iyi kalecilerinden birisi sayılan Kara Örümcek lakaplı Sovyet kaleci Lev Yashin olacaktı. Yashin kupa boyunca sadece 1 gol yemişti.

İspanya 1964 - Şampiyon: İspanya



Türkiye'nin de elemelerine katıldığı kupa yine son dört takım üzerinden yapılacaktı. Türkiye'nin elemelerdeki performansını buraya yazmayarak direkt 4 takıma geçelim. Ev sahibi İspanya, Macaristan, Danimarka ve son şampiyon SSCB son dörde kalan takımlardı. İspanyollar ev sahibi olmanın da avantajıyla Macaristan'ı 2-1'lik skorla geçerken, Sovyetler bir önceki kupadaki yarı final tarifesini bu sefer Danimarka'ya uyguluyor ve 3-0 ile finale çıkıyordu. Santiago Bernabeu stadında oynanan finalde, İspanya başlangıçta öne geçecek ama 2 dakika sonra Sovyetler Birliği skoru eşitleyecekti. Maçın bitimine 6 dakika kala Marcelino'un golü klüpler bazında birçok kupa kazanmış ve kazanacak olan İspanya'nın uluslararası tek zaferine ulaşmasını sağlayacaktı.

İtalya 1968 - Şampiyon: İtalya

Bu şampiyona ile beraber turnuvanın adı UEFA Avrupa Şampiyonası olarak değiştirildi. Yine dört takımın geldiği turnuvanın ilk yarı finalinde İtalya, son iki kupanın finalisti ve birinin de galibi olan SSCB ile oynayacak ve maç 0-0 tamamlanacaktı. Seri penaltı atışlarının daha uygulanmadığı bu dönemde finale çıkacak takım yazı tura ile belirlenmiş ve İtalya şansıyla finale adını yazdırmıştı. Diğer yarı final maçında ise 2 yıl önce Dünya Şampiyonu olan İngiltere ile Yugoslavya karşılaşıyordu. Maçı 1-0 kazanan Yugoslavya finale çıkıp, İtalya'nın rakibi olmuştu.

Finalde iki takım 1-1 berabere kalacak ve tekrar maçı yapılmasına karar verilecekti. 2 gün sonra, Roma Olimpiyat stadında tekrarlanan maçta Riva ve Anastasi'nin golleri İtalyanların tek Avrupa Şampiyonluğuna ulaşmasını sağlayacaktı. Zoff ve Riva'nın damgasını vurduğu turnuvada, zorlu ve şanslı maçlar sonrası kupa sevincini yaşayan Gök Mavililer, sadece 2 yıl sonra Meksika'da Azteca stadyumunda Jules Rimet Dünya Kupasını ebediyen müzesine götürmek için Brezilya ile oynayacağını ve farklı kaybedeceğini henüz bilmiyordu.

Belçika 1972 - Şampiyon: Batı Almanya

1972 yılına gelindiğinde sahneye Batı Almanya çıkacaktı. Ev sahibi takım, kadrosunda bulunan Maier, Breitner, Beckenbauer, Hoeness ve Gerd Müller gibi yıldızlarıyla kupanın en büyük favorisiydi. Yarı final karşılaşmasında ev sahibi Belçika ile oynayan Almanlar maçı 2-1 kazanacaktı. Diğer maçta ise SSCB, Macaristan ile oynayacak ve Konkov'un golü Sovyetlere final kapısını açacaktı.



Brüksel'deki final maçına damgasını vuran kupanın gol krallığını da elde edecek olan Gerd Müller'di. Batı Almanya, SSCB'yi 3-0 gibi net bir skorla yenerken Müller, takımının iki golünü kaydedecek ve bu skorla son iki kupada gerçekleşen ev sahibi kupayı alır geleneği de sona erecekti.